zaterdag 26 december 2015

De kerst-kok


Traditie

Fred is kok en eigenaar van een goed restaurant “de Platanus” in het dorpje Beemdkant. Ieder jaar verheugt hij zich op kerst. Al in augustus verzint hij een fantastisch 7 gangen menu en in september reserveren de eerst tafels al voor het culinaire spektakel met kerst.
Hij maakt afspraken met jagers, reserveert bij de visboer de mooiste tarbot en kreeft, laat truffel uit Italië komen. Met zijn vrouw Door selecteert hij de wijnen het wordt een Meursault bij te kreeft en een Chateau Montrose bij het hert dat op de Veluwe is geschoten door een bevriende jager waar hij in ruil altijd het wild voor schoon maakt. Hij gaat persoonlijk naar de boer en reserveert kleine spruitjes en zijn rode kool ruikt zo verrukkelijk dat de mensen in Beemdkant allerlei smoesjes bedenken om in de keuken iets te komen brengen.
Als je Fred hoort vertellen over de saus  die hij trekt uit de botten die au naturelle fluweelzacht wordt afgewerkt met een beetje extra vergine olijfolie die hij in de vakantie meenam uit Piemonte, dan wil je niets liever dan getuige zijn van de smaakbeleving bij hem aan tafel. Het restaurant is dan ook ieder jaar met kerst volgeboekt met smulpapen uit het hele land. Zo gaat dat al meer dan 25 jaar

Alles is anders

Alleen dit jaar is alles anders. Fred heeft zijn restaurant verkocht en werkt nu voor de nieuwe eigenaren. Zolang hij lekker kan koken vindt hij dat wel prima, maar de boekhouder van de nieuwe eigenaren vindt dat er meer winst gemaakt moet worden. Zijn vrouw Door werkt nu als recensent voor een restaurantsite  en is bijna nooit thuis.
De wijnen moet hij nu bespreken met de jonge niet ervaren oberkelner, John Vredelief die eigenlijk meer van bier houdt.
Het is dit jaar nog nooit zo warm geweest in december als dit jaar. Fred wordt al een beetje zenuwachtig, hij vraagt zich af wat dat met zijn bestellingen zal doen, spruitjes moeten natuurlijk eerst vorst hebben gehad en in plaats van klein groeien de spruitjes nu als kool. De rode kolen op het land staan inmiddels in bloei  en intussen zijn de Herten zijn vertrokken uit het land zij zijn nu gesignaleerd in Finland omdat het zo warm is. In plaats daarvan zijn er hele zwermen muggen die gelukkig gegeten worden door een kolonie rijstvogels uit  die het wat koeler hebben gezocht in ons land Oorspronkelijk komen zij van Christmaseiland in de Indische Oceaan de temperatuur is hier ook enorm opgelopen.
Alles is compleet anders. Tomaten kassen worden opengezet omdat de tomaten anders verbranden en er zijn bijeenkomsten georganiseerd door het ZLTO om de boeren te adviseren om op hun land rijst en thee te gaan verbouwen. De Poolse mensen die normaal op het land werken hebben last van rare huidziekten omdat ze niet gewend zijn aan de extreme warmte, ze worden vervangen door mensen uit India. De Nederlanders zuchten en steunen een gedeelte voelt zich ziek en een ander deel gaat vrolijk door.  Intussen gaat de oorlog in Syrië verwoed door en reizen miljoenen mensen rond met niets meer dan wat vodden aan hun lijf, volkomen beroofd van al hun geld en een smartphone als hun enige gids.

Het Kerstmenu

De meeste mensen in Beemdkant doen net alsof er niets aan de hand is en ze reserveren gewoon net als anders hun tafels bij hun favoriete restaurants. Fred heeft alles op alles gezet om zijn kerstspecialiteiten met exclusieve wijnen op de kaart te krijgen en ook “de Platanus” zit weer vol.
Het is 22 december en hij krijgt telefoon van de jager er zijn geen herten, er is toestemming gevraagd om rijstvogels te schieten omdat deze een grote plaag zijn.  Maar geen patrijs, haas helemaal niets. Verslagen legt Fred de telefoon neer. Even later belt de groentenboer, hij kan niets leveren wat is bestelt wel tomaten, courgettes, sereh, gember en kokosnoten en nog veel meer zomergroenten. De visboer belt ook op er is alleen nog tilapia te koop, alles in de Noordzee is weggetrokken, de zee is leeg op wat kwallen en alg na.
Fred vloekt voor het eerst in zijn leven keihard. Hij loopt naar de bar en pakt een fles Glenmorangie 18 years en schenkt een driedubbele borrel die hij in een teug leeg drinkt. Normaal en geniet hij van zijn speciale whisky’s in heel kleine teugjes, nu schiet er een brok in zijn keel en beginnen de tranen over zijn wangen te biggelen van boosheid en frustatie. Hij slaat nog een vol glas achterover en kijkt met bedwelmde blik naar buiten. Wat nu, John moet alle klanten maar een bericht sturen dat het menu verandert denkt hij bij zichzelf. Hij gaat naar buiten en wandelt naar huis.

De realiteit

Het is 1,5 kilometer wandelen naar zijn boerderij, hij geniet van de rozen en madeliefjes die volop in bloei staan en verbaast zich over de kleurrijke vogels die hij nog nooit heeft zien rondvliegen. Een vrolijk voorjaarsgevoel maakt zich van hem meester en begint lallend een kerstliedje te zingen.  Onderweg liggen op de hoek van de Coolenweg wat zwervers het lijkt een gezin te zijn. Hij schrikt ervan in Beemdkant zijn nog nooit zwervers geweest het is een welvarend dorp. De man spreekt hem aan: Please help us! Fred stopt verbaast, hij is natuurlijk ook best een beetje dronken van de halve fles whisky, dus vraagt hij beste man hoe kan ik jou helpen? Al snel hoort Fred van de lange reis die de man met zijn gezin heeft gemaakt. Hij heeft geen bed, geen geld en vooral honger. Fred realiseert zich dat hij zich de laatste 25 jaar nooit met de wereld buiten zijn restaurant heeft bemoeid alleen de rijke mensen die problemen hadden met hun diëten of omdat er een ander eerder een dure auto had gekocht dan een ander.
Hij wordt gegrepen door de puurheid van het probleem en het zegt kom loop maar mee, naar mijn huis dan kook ik wat voor jullie en dan drinken we samen.
Onderweg besluit hij dat ze prima kunnen blijven slapen de kinderen zijn toch niet thuis en er plaats genoeg, hij voelt zich al een paar weken erg eenzaam omdat hij zijn vrouw Door bijna nooit ziet. De kinderen Kamal en Dounia blijken goed Engels te spreken terwijl ze nog maar 6 en 7 jaar oud zijn. De Moeder Radia heeft Biologie gestudeerd en vader Omar was chef-kok in een groot hotel.  Hoe bestaat het lachen ze later op de avond en toasten met een glas wijn op het leven en koken samen een paar gerechten met een vleugje cardamon in de aardpeersoep en een salade met rode koolbloemen.

Vriendschap lost alles op

Samen bespreken ze hun problemen en al snel ontstaat er een beginnende vriendschap in dronkenschap, de kinderen slapen en na een tweede fles wijn beginnen ze over de wereldecologie problemen. Radia zegt heel beslist het komt niet goed met de wereld als we niet vegetarisch gaan eten. Alle dieren sterven uit en de veestapel voor consumptie is nog nooit zo vaak ziek geweest.
Ver na middernacht gaan ze slapen na elkaar belooft te hebben de wereld te verbeteren. Door komt pas om 03.00 uur thuis en vraagt Fred wat is er gebeurt? Heel vrolijk mompelt hij de wereld wordt beter kom maar slapen schatje. Hoofdschuddend valt Door naast hem in slaap ze heeft een redactievergadering gehad voor een culinair magazine en daarbij de nodige wijntjes gedronken.

De volgende dag

De volgende ochtend horen ze kinderstemmen. Fred moet even nadenken en dan krult een grote glimlach op zijn gezicht. Door kijkt hem vragend aan en hij legt uit wat er allemaal is gebeurt. Nou dan zullen we maar eens een ontbijt maken zegt ze vrolijk, Fred knikt, opgelucht dat ze het zo positief oppakt.
Na een kennismaking blijken ze het erg goed samen te kunnen vinden en het gezin is dankbaar. Omar zegt tegen Fred ik zal je helpen met het kerstmenu, we maken een menu met wat we kunnen kopen, samen lopen ze naar ”de Platanus” en gaan aan de slag met de mogelijkheden koken samen een nieuw proefmenu en vertellen aan John Vredelief wat het nieuwe menu is om door te geven aan de nieuwe eigenaren en de gasten die hebben geboekt.
Na nog geen half uur dat de email en het facebookbericht is uitgestuurd staan  Henk Flanserijn en Jan Hendriks de nieuwe eigenaren staan ineens briesend van woede in de keuken. Wat Fred wel niet denkt en hij moet zich houden aan de afspraken. Op facebook regent het verwensingen en er verschijnen er allemaal recensies met nullen.
Teneinde raad roept hij het is genoeg, ik ga ervandoor en jullie koken zelf maar. Hij pakt zijn koksmessen in en verdwijnt. Dat kost je je kop roept Jan Hendriks hem na.

Werkeloze Fred

Omar loopt achter hem aan.  I don’t understand zegt hij. Hou je kop zegt Fred, dan ziet hij nu weer een groepje blijkbaar daklozen zitten en een grote lach verschijnt op zijn gezicht. Omar kom we hebben werk aan de winkel, we gaan bij ons thuis koken. Vraag aan Radia of ze de mensen die hier allemaal rondzwerven  wil vertellen morgenavond bij ons te komen eten. Hij belt Door op en legt uit wat er is gebeurt en vraagt of ze op tijd thuis kan zijn om hem te helpen. Hij belt het groot Beemder Dagblad en vertelt van zijn ontslag en nodigt de redactie uit om mee te eten.
 
De kinderen helpen Door, ze lenen tafels , borden en stoelen. Via twitter is een oproep gedaan en ze krijgen  een kerstboom en allerlei ingrediënten om te koken, Er liggen enveloppen met geld in de brievenbus met een briefje: Besteed het goed,  succes  met het diner.
24 december zitten 80 zwervende daklozen uit de hele wereld aan tafel een 3 sterren vegetarisch kerstmenu te genieten Fred en Omar stralen vol trots en hun vrouwen lachen hun veelbelovend toe.

En De Platanus? Daar hangt een briefje: Door omstandigheden gesloten.